بررسی کیفیت محیطی داخلی خانه های قاجاری شیراز با تاکید بر آسایش حرارتی و نور روز (نمونه موردی: خانه نعمتی)

لزوم توجه به مبحث کیفیت محیطی1 فضاهای داخلی، اثر مستقیم آن بر سلامت جسمی و روحی ساکنین (سندرم بیماری­های ساختمانی) و همچنین صرفه­جویی انرژی در ساختمان است. توجه به عوامل محیطی در طراحی معماری می‌تواند با صرف انرژی کمتر، کیفیت زندگی و سلامت کاربران را افزایش دهد. خانه‌های سنتی ایران، همواره نمونه‌های مناسبی از این گونه معماری را به نمایش گذاشته‌اند و می‌توانند الگوهای مناسبی برای طراحی امروز در اختیار معماران قرار دهند. خانه‌های قاجاری بافت قدیم شیراز نمونه‌های جالب توجهی از این گونه معماری ماندگار را جلوه‌گر هستند و کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. بررسی دقیق عناصر کیفیت محیطی داخلی، خصوصا نور روز و آسایش حرارتی در این خانه‌ها و عوامل معماری تاثیر­گذار بر عملکرد آن­ها می‌تواند راه‌گشای طراحان امروزی باشد. در تحقیق حاضر خانه نعمتی به عنوان نمونه موردی انتخاب گردیده است. عوامل مذکور به روش کمی و از طریق برداشت های میدانی و شبیه سازی رایانه‌ای در نرم افزار دیزاین بیلدر محاسبه شده‌اند. تحلیل یافته‌های حاصل از برداشت‌های میدانی و شبیه‌سازی در دو مرحله صورت گرفته‌است. ابتدا میزان آسایش حرارتی و نور روز فضاها با استاندارهای رایج مقایسه گردیدند، سپس نتایج حاصل با مشخصات معماری فضاها به صورت کیفی توصیف گردیده‌اند. نتایج حاصل نشان می‌دهد ویژگی‌های معماری در اتاق‌های این بنا منجر به نتایج متفاوتی گردیده به عنوان نمونه زیرزمین در 10 ماه سال در محدوه آسایش است اما روشنایی مناسبی ندارد و اتاق شاه‌نشین 8 ماه از سال در محدوده آسایش قرار دارد و تقریبا در تمامی ماه‌ها از کیفیت نور مطلوبی برخوردار است.